Trauma

Hevige gebeurtenissen kunnen later veel gevolgen hebben. Vooral als ze vroeg in je leven plaatsvinden, langdurig of herhaaldelijk plaatsvinden en er verder onvoldoende veiligheid is. Hier vind je voorbeelden van gebeurtenissen en omstandigheden die regelmatig voor trauma's zorgen, met gevolgen die (tientallen) jaren later nog groot kunnen zijn.

Vooraf

Waarom deze lijst?

Als je op deze website bent uitgekomen heb je zelf waarschijnlijk al een idee van de hevige gebeurtenissen in jouw leven. Deze lijst staat er tóch, omdat ik het belangrijk vind om geweld en verlies te benoemen. Je bent geen loser omdat je verschrikkelijke dingen hebt meegemaakt. Je hoeft ook geen winner te zijn ("het heeft me juist sterker gemaakt!"). Geweld en verlies bestaan. En we vergeten maar al te makkelijk op welke manieren we daar zelf mee te maken hebben gehad.

Ieder mens is verschillend

Een hevige gebeurtenis op zichzelf is nog geen trauma. Hoe je reageert bepaalt voor een groot deel hoe veel last je er later nog van zult hebben. En hoe je reageert hangt samen met je leeftijd, met de mogelijkheden die je had om invloed uit te oefenen op de situatie, met de ondersteuning die er voor je was, en ook met hoe je in elkaar zit. De gebeurtenissen en situaties hieronder zijn voor heel veel mensen zo heftig dat ze sporen achterlaten in de vorm van patronen die overleven genoemd worden. Die patronen kunnen zo knellend worden dat je hulp zoekt.

Afspraak maken?

Als je je herkent in de informatie op deze pagina en de andere pagina's op deze website is Acupunctuur met Aandacht in De Kraanvogel (in Utrecht of Arnhem) misschien iets voor jou. Neem gerust contact op via dit contactformulier (opent in nieuw venster) of via 030-2331875 of 06-54124295.

Geweld

Er zijn veel vormen van geweld. Sommige vormen van geweld zijn heel zichtbaar, andere zijn minder zichtbaar maar net zo ingrijpend. Hieronder aan de hand van enkele steekwoorden een beslist onvolledig overzicht. Natuurlijk komen er mengvormen voor, of wordt de éne vorm soms afgewisseld of opgevolgd door een andere vorm.

Mishandeling en verminking

Geslagen worden, in elkaar geslagen worden, alle lichamelijke beschadigingen die jou zonder jouw toestemming werden aangedaan (dus ook aangereden worden in het verkeer, medische missers, heftige psychiatrische medicatie of shockbehandelingen, oorlogsgeweld, natuurgeweld). Daarbij lijkt het erger wanneer dit geweld je door mensen wordt aangedaan, en nog erger wanneer dit door mensen gebeurt waarvan je juist bescherming en zorg nodig hebt.

Seksueel geweld

Alle seksuele handelingen waar je geen toestemming voor hebt gegeven. Erger naarmate er meer dwang en drang gebruikt is, naarmate je jonger was toen het gebeurde en als de dader(s) mensen waren waar je van afhankelijk was. Verkrachting, aanranding, online intimidatie, ongepast seksueel taalgebruik. 

Verbaal geweld

Uitschelden, kleineren, vernederen met woorden. Van openlijk uitschelden tot juist heel geniepig en achterbaks.

Uitsluiting en/of discriminatie

Niet mee mogen doen, er niet bij horen, genegeerd worden. Beoordeeld worden op stereotiepen ("alle xxx zijn zo, jij dus ook") in plaats van wie je werkelijk bent.

Verwaarlozing

Lichamelijke verwaarlozing: te weinig eten of drinken, geen schone en warme kleding, geen hulp bij wassen, tandenpoetsen, naar bed gaan.
Emotionele verwaarlozing: geen ruimte voor emoties, geen troost, geen bemoediging, geen koestering, geen begrenzing.
Verwaarlozing betekent niet per se dat ouders en verzorgers niet fysiek aanwezig waren/zijn. Juist als zij er wel zijn, maar bijvoorbeeld door psychiatrische aandoeningen, verslaving of eigen trauma's (of een combinatie daarvan) geen aandacht voor hun kind hebben levert dat een bijzonder verwarrende situatie op.

Institutioneel geweld

Vermalen worden in regelgeving, geen kant meer op kunnen. Geweld door jeugdzorginstellingen en -instanties is vaak langdurig en komt extra hard aan als de thuissituatie ook al niet veilig was. Een aantal mensen die bij mij komen heeft, vaak ernstig, geweld meegemaakt tijdens opnames in psychiatrische ziekenhuizen of kindertehuizen. Vaak in combinatie met geweld in de thuissituatie of in relaties.

Pesten

Pesten is vaak een mengeling van verschillende van bovenstaande vormen. Ik noem het hier apart, omdat veel mensen die zelf als kind gepest zijn dit min of meer vergeten of denken dat het wel meeviel, terwijl het heel ingrijpend kan zijn. Ook volwassenen worden slachtoffer van pesten.

Verlieservaringen

Ook hier verschillende soorten. Natuurlijk kunnen ze in combinatie voorkomen, bijvoorbeeld het verlies van familieleden, je huis en je land als je moet vluchten uit een oorlogssituatie.

Verlies van familieleden

Het verlies van een ouder of een broertje of zusje, soms ook dat van een grootouder (vooral als deze de zorg bood die je ouders niet konden bieden).

Verlies van een vertrouwde / veilige plek

Verlies van je huis (door natuurgeweld, oorlogsgeweld, institutioneel geweld). Verlies van je land. Verlies van een gemeenschap die belangrijk voor je was (geloofsgemeenschap, vereniging, werkomgeving). Als dit op latere leeftijd optreedt kunnen ook eerdere verlieservaringen worden 'getriggerd'.

Verlies van gezondheid

Verlies van een lichaamsdeel. Verlies van lichamelijke vitaliteit. Verlies van zelfbeschikking. Verlies van seksuele potentie / interesse. Vaak extra traumatisch wanneer zelfbeschikking en gezondheid onderdeel zijn van je overlevingsstrategie ("ik ben sterk!").

Verlies van je partner

Door dood, door ziekte of door scheiding. Triggert vaak eerdere verlieservaringen. 

Verlies van een kind

Door dood, verslaving, door scheiding (als er geen contact meer is).

Leven als 'verlieservaring'

Een aparte vorm van een verlieservaring is de ervaring dat het leven op aarde veel minder mooi en vervuld is dan de plek waar je 'vandaan komt'. Sommige mensen hebben een leven lang heimwee naar een vermoede oorspronkelijke heelheid, schoonheid, volmaaktheid. Nieuwe, onvermijdelijke, verlieservaringen vormen dan het bewijs dat het leven lijden is.

Dreiging

Een aparte rol is weggelegd voor dreiging. Het feit dat er op elk moment iets ergs kán gebeuren (zeker als dat al eens gebeurd is, maar ook zonder dat) is een heel sterke trigger voor overlevingsstrategieën. Een ouder die altijd kán ontploffen. Een dader die binnen kán komen. Pesters die je kúnnen opwachten. Je baan kúnnen verliezen. 

Omstandigheden / gebeurtenissen

Wat hierboven 'geweld' en 'verlieservaringen' wordt genoemd komt altijd in de vorm van gebeurtenissen. Eén gebeurtenis kan verschillende aspecten bevatten die elk op zich al traumatisch kunnen zijn, maar in combinatie bijna onontkoombaar worden. Enkele voorbeelden:

Oorlogsgeweld

Het verlies van je huis en je omgeving, je speelgoed. Bij familie worden ondergebracht (verlies van ouders, broers/zussen/vriendjes). Mogelijk verlies van één of meer familieleden. Kou. Honger. Dreiging.

Ziekenhuisopname

Voor jonge kinderen die opgenomen worden in het ziekenhuis is dit ook een combinatie van heftige ervaringen. Verlies van de ouders zonder te weten wanneer ze terugkomen. Pijnlijke en beangstigende ingrepen. Kou. Schel licht. Felle geluiden. Een aparte categorie: couveusekinderen worden meteen uit de veilige, vertrouwde, warme baarmoeder in een afgescheiden omgeving ondergebracht.

Uitkomen van misbruik

Als de dader uit de eigen omgeving komt (wat meestal het geval is) en het misbruik komt uit komt er vaak ander geweld (ontkenning, uitsluiting, onterechte beschuldiging van het slachtoffer, institutioneel geweld) naar voren. Of de dader verdwijnt uit beeld, maar daarmee ook de belangrijkste persoon voor het slachtoffer (verlieservaring).

Ziekte

Het verlies van (lichamelijke of psychische) gezondheid betekent vaak ook het verlies van werk, sociale contacten en soms ook van de partner. 

Hoe ga je er mee om?

Overleven

Een gebeurtenis op zich is niet voldoende voor een trauma. Hoe je met die gebeurtenis om kunt gaan bepaalt de uitkomst, op korte termijn en vaak nog jaren later. Hierover lees je meer op de pagina over Overleven.

Heling

Overleven is voor veel mensen jarenlang de beste manier om met hun trauma's om te gaan. Maar het heeft ook nadelen. Op de pagina over Heling lees je hoe je van overleven naar leven kunt komen. 

Hulpverlening - mag de pijn er zijn?

Veel mensen die hulp zoeken doen dat om te beginnen omdat ze betere of prettiger manieren van overleven zoeken. Zelf zie ik deze betere manieren van overleven eerder als een (mogelijke) voorbereiding op heling. Hulpverlening om beter te overleven is meestal ook gericht op er minder last van hebben. Hulpverlening gericht op heling gaat (liefdevol) de confrontatie met de pijn aan. Ik richt me met mijn aanbod van Ontmoeting en Acupunctuur op heling, niet op beter overleven.